Sprzęt

Tu znajdziesz praktyczne informacje o podstawowym sprzęcie łyżwiarza.
Zajżyj również do działów BEZPIECZEŃSTWO i LÓD.

NIEZBĘDNY SPRZĘT ASEKURACYJNO-RATUNKOWY
kolce ratunkowe
rzutka ratunkowa
piki lodowe
przystosowany plecak
kask i ochraniacze
apteczka i koc ratunkowy

POZOSTAŁY SPRZĘT
ubranie
łyżwy
wiązania
buty
wodoszczelny portfel
miarka do lodu
jedzenie i ciepłe picie (termos)
inne przydatne akcesoria

 

NIEZBĘDNY SPRZĘT ASEKURACYJNO-RATUNKOWY

 

Kolce ratunkowe nazywane też kolcami asekuracyjnymi lub kolcami lodowymi. Są to mocne stalowe kolce z uchwytami. Służą do wbijania w lód, ułatwiając wychodzenie z wody (często bardzo trudne lub niemożliwe bez kolców). Można dostać je w sklepach wędkarskich. Generalnie wszystkie modele powinny być dobre, aczkolwiek porządne kolce powinny być zaopatrzone w gwizdek – gdy chcemy wezwać pomocy. Osobiście nie polecam najłatwiej dostępnych kolców formy „Dragon”, natomiast w mojej opinii solidniejsze są np. kolce firmy „Konger”.

Kolce zawsze noś na sznurku/tasiemce w łatwo dostępnym miejscu, najlepiej wysoko na szyi, tak by w momencie gdy będą potrzebne mieć do nich łatwy dostęp.
 

Rzutka ratunkowa. Jest to pływająca lina z ciężarkiem/pływakiem, w specjalnym worku-rękawie ułatwiającym przechowywanie i skuteczne rzucanie na odległość. Możesz jej użyć gdy chcesz pomóc osobie która znajduje się w wodzie lub gdy sam wpadniesz do wody i chcesz rzucić ratującym ciebie. W zastosowaniu lodowym najlepiej sprawdzają się rzutki małe objętościowo, np. kajakowe. Lina rzutki powinna mieć długość pomiędzy 15 a 25 m i średnicę pomiędzy 6 – 8 mm. Warto zwrócić uwagę na wymiary spakowanej rzutki – nie powinna być zbyt duża objętościowo, żeby była łatwa w użyciu. Tak więc gdy lina w rzutce jest długa (20-25 m), powinna być ona cieńsza. W ten sposób nie będzie odpowiednia rzutka z liną długości 20 m i grubości 10 mm. Rzutki w Polsce oferuje wiele firm, często jednak produkty nazywane „rzutka kajakowa” nie są wcale poręczne i małe.

Rzutka powinna być trzymana z boku plecaka, na zewnątrz, najlepiej włożona do przypinanej kieszeni, lub kieszeni siatkowej, tak byś mógł ją łatwo wyciągnąć jedną ręką, gdy będzie potrzebna. Rzutka powinna być połączona taśmą lub linką z zapiętym pasem biodrowym. Dodatkowo do tego łącznika powinien być przymocowany karabinek na wysokości barku, tak by można było z łatwością wpiąć do niego rzuconą rzutkę (może się przydać gdy będziesz potrzebował pomocy przy wyjściu z wody).

 

Piki lodowe. Służą do sprawdzania grubości lodu. Powinny być na tyle lekkie, by były łatwe do trzymania w ręku, na tyle wytrzymałe, by móc przebić lód grubości około 8 cm, dodatkowo powinny pływać. W Polsce niestety nie można dostać takiego sprzętu. Dostępne na rynku pierzchnie/piki dla wędkarzy nie nadają się, z powodu nieporęczności, ciężaru i braku pływalności. Pikę lodową możesz jednak zrobić sam (lub zlecić ślusarzowi) ZOBACZ PRZYKŁADOWE OKUCIA. Tradycyjne piki szwedzkie są wykonane z wytrzymałego styliska (żerdzi, kija) zakończonego specjalnym trzystopniowym okuciem umożliwiającym skuteczne przebicie lodu i za jednym razem ocenę jego grubości w zależności od tego która część okucia przebije lód ZOBACZ TRADYCYJNE OKUCIE. Nowoczesne piki do łyżwiarstwa turystycznego są parowane i spełniają dodatkowo funkcje kijów do podpierania i napędu. Przypominają trochę kije do biegówek, lecz są od nich znacznie wytrzymalsze i posiadają bardzo mocne i zaostrzone końcówki.

Piki zawsze noś ostrzem do dołu i do przodu, tak, byś miał ostrza przed sobą. Końcówki pik zawsze zabezpieczaj do transportu.

 

Plecak z workiem wodoszczelnym i pasem biodrowym, oraz pasem krocznym. Plecak działa wypornościowo: gdy wpadniesz do wody wypycha cię do góry, utrzymując na powierzchni. Pas kroczny, jak w kamizelkach asekuracyjnych, zapobiega niechcianemu podciąganiu pod szyję. Natomiast pas biodrowy służy do mocowania pasa krocznego i razem z pasem piersiowym zapobiega przemieszczaniu się plecaka podczas ruchu. Pas kroczny możesz zrobić z kawałka mocnej taśmy materiałowej z przelotką lub klamrą, tak by można było go regulować. Do plecaka włóż rolowany worek wodoszczelny z zapasowym kompletem wszystkich ubrań do przebrania po wyjściu z wody. Minimalna pojemność plecaka, a także worka wodoszczelnego to 30 l. Plecak powinien być z klapą, otwierany od góry.

Dodatkowo do plecaka przymocuj rzutkę, tak, by łatwo można było ją łatwo wyciągnąć jedną ręką. Najlepiej przygotuj w tym celu przypinaną z boku plecaka kieszeń lub wykorzystaj kieszeń siatkową itp. Rzutka powinna być połączona taśmą lub linką z zapiętym pasem biodrowym ZOBACZ SPOSÓB POŁĄCZENIA. Pamiętaj by przed wejściem na lód sprawdzić czy wszystkie klamry w plecaku są zapięte.

 

Kask, ochraniacze na kolana i łokcie. Kask ochroni twoją głowę, gdy wywrócisz się w najmniej spodziewanym momencie. Szczególnie polecany gdy lód jest nierówny oraz dla osób, które nie mają dużego doświadczenia na naturalnym lodzie. Warto by kask dobrze chronił potylicę (np. kaski bmx, kajakowe, hokejowe czy narciarskie, są lepsze niż sportowe rowerowe). Ochraniacze przydają się w podobnej sytuacji co kask, a dodatkowo zwiększają komfort klękania na lodzie np. przy zakładaniu/zdejmowaniu łyżew.Powinny być łatwo odpinane, bez konieczności zdejmowania buta/rękawicy, by po ewentualnej niespodziewanej kąpieli łatwo można było je zdjąć. Możesz używać ochraniaczy rolkarskich, wędkarskich i im podobnych.Możesz też zrobić je sam z pianki lub karimaty.

 

Apteczka i koc ratunkowy. Nigdy nie wiesz co ci się przydarzy, dlatego na wycieczki weź apteczkę z podstawowym wyposażeniem: kilka bandaży, opatrunki, bandaż elastyczny, plastry, środek przeciwbólowy.Koc ratunkowy (folia NRC) może się przydać w przypadku ciężkich urazów, a także do zawinięcia osoby wychłodzonej po długim przebywaniu w wodzie.

 
DO GÓRY

 

POZOSTAŁY SPRZĘT

 

Odpowiednie ubranie jest jednym z kluczowych elementów. Ubranie powinno być ciepłe i nieprzewiewne, lecz nie powodujące przegrzania. Dostosuj ubiór odpowiednio do warunków pogodowych, żebyś nie musiał niepotrzebnie się przebierać. Zarówno za lekkie, jak i za grube ubranie może bardzo zmniejszyć komfort podczas wycieczki. Dobranie odpowiedniego zestawu wymaga prób. Ubranie powinno również nie krępować ruchów. Najlepiej ubrać się „na cebulkę”: ciepła bielizna, warstwa termiczna, warstwa zewnętrzna. W razie potrzeby podczas przerwy na lądzie możesz ubrać bądź zdjąć którąś z warstw. Jako warstwę zewnętrzną polecam kurtkę i spodnie nieprzewiewne, najlepiej membranowe. Niezbędne są wygodne i ciepłe skarpety – to twoje stopy są podstawą w tej aktywności i jeśli będziesz miał niewygodne skarpety, może ci to przysporzyć wiele przykrości. Rękawice powinny dobrze chronić od zimna i wiatru. Najlepiej mieć dwie pary: pięciopalczaste i dwu-palczaste na gorsze warunki. Przydaje się również kominiarka i chusta kominowa/rękaw. Osobiście nie używam kaptura, bo kask by mi się pod niego nie zmieścił. Zawsze miej w worku wodoszczelnym drugi komplet ubrań (najlepiej trochę cieplejszych) i ewentualnie zapasowe warstwy gdyby było ci za zimno. Unikaj ubrań bawełnianych bo w turystyce czy sporcie zimowym nie mają one zastosowania: trzymają wilgoć, a zawilgocone nie grzeją. Lepiej sprawdzą się ubrania syntetyczne lub z wełny (dotyczy to również bielizny, polecam wełnę z merynosów, tzw. merino wool).
 

Łyżwy. Możesz używać panczeny lub hokejówki, jednak polecam łyżwy typu szwedzkiego (Nordic ice skates, cross-country ice skates), ponieważ najlepiej sprawdzają się na naturalnym lodzie. Poza właściwościami jezdnymi ich konstrukcja umożliwia zakładanie na buty, co jest wygodne przy przechodzeniu pomiędzy akwenami: nie potrzeba więc dodatkowych butów na przebranie. Niestety nowe nie są do dostania w Polsce, czasem jedynie zdarzają się w obiegu wtórnym. Można je dostać w Szwecji, krajach skandynawskich lub Holandii.Łyżwy te mają kształt płozy, który ułatwia przemieszczanie się po nierównym lodzie, również przysypanym 2-3 centymetrową warstwą śniegu. Płoza ma zazwyczaj około 3 cm wysokości i 40-55 cm długości. W nowego typu łyżwach płoza osadzona jest w profilu aluminiowym.Stare łyżwy mają drewnianą platformę i paski skórzane, bardzo podobne do łyżew używanych dawniej w Niderlandach. Nowe łyżwy typu turystycznego są sprzedawane m. in. w ktrajach skandynawskich i Holandii (Lundhags – dawniej Almgrens, Skyllermarks, Everest, Bore, Zandstra).

 

Wiązania. Wielką zaletą współczesnych łyżew szwedzkich jest możliwość montażu rożnego rodzaju wiązań, w zależności od preferencji. Generalnie wiązania można podzielić na dwie grupy: z unieruchomioną piętą i z wolną piętą. Do pierwszej kategorii należą głównie wiązania przystosowane do butów telemarkowych (NN 75): paskowe (z przodu ogranicznik, pasek z klamrą przechodzący od pięty do przodu stawu skokowego), szybkozatrzaskowe (klik) oraz wiązania z klamrami typu snowboard-owego, umożliwiające korzystanie z dowolnych butów.Drugą grupę wiązań tworzą wiązania z wolną pietą i zazwyczaj są to rozwiązania zaczerpnięte z nart turystycznych: NNN BC, Telemark, mocne SNS-y np SNS BC itp. Wiązania z wolną pietą umożliwiają rozwijanie większych prędkości, jednak są zalecane doświadczonym łyżwiarzom. Proste wiązania można zrobić samemu, lub przystosować snowboardowe, czy telemarkowe. Producenci: Rottefella (telemarkowe, NNN BC), Salomon (SNS BC i in.) oraz producenci łyżew typu szwedzkiego. Wiązania z wolną piętą są łatwo dostępne na polskim rynku.
 

Buty należy dostosować do rodzaju wiązań lub odwrotnie. Podstawową cechą dobrych butów, poza wygodą, jest ich sztywność. Chodzi głównie o sztywność cholewki skutkującą dobrym trzymaniem nogi w kostce. Umożliwia to skuteczne panowanie nad łyżwą podczas jazdy.Buty przystosowane do wiązań z wolną pietą mają również dość sztywną podeszwę. Buty powinny być ciepłe, lub tak dopasowane by umożliwić ubranie ciepłej i wygodnej skarpety. Dopasowanie jest kluczowe, szczególnie przy kilkudniowych wycieczkach.Buty należy dobrze rozchodzić, by dopasowały się do naszych stóp. Niedopasowanie butów, lub niedostateczna ciepłota mogą znacząco obniżyć komfort jazdy, skutkując nawet koniecznością przerwania wycieczki. Producenci: Garmont, Alico, McKinley, Alpina, Crispi, Lundhags (telemarkowe), Alpina, Rossignol, Fisher i in (NNN BC). Buty są łatwo dostępne w Polsce zarówno nowe jak i używane.

Wodoszczelny portfel/worek strunowy lub zwijany, na telefon i dokumenty umożliwia zachowanie w suchości ważnych drobiazgów na wypadek niespodziewanej kąpieli. Szczególnie ważne by telefon był zabezpieczony, bo może okazać się niezbędny w sytuacjach awaryjnych.

 

Miarka do lodu. Nie zawsze jest łatwo ocenić czy lód ma odpowiednią grubość, a przecież nie ma potrzeby ryzykować. Jeśli wpadniesz do wody, to twoja wycieczka się skończy, bo po przebraniu nie będziesz miał już ubrań na zmianę. Pomocne są specjalne szwedzkie miarki dla łyżwiarzy, ale możesz też użyć zwykłej, np. drewnianej – pamiętaj jednak, że lód zmienia kształt w miejscu w którym zrobiłeś otwór!

Jedzenie i ciepłe picie. Na każdej wycieczce przydaje się termos z ciepłą herbatą i coś do zjedzenia, dzięki nim możesz zregenerować siły podczas przerwy w jeździe. Dodatkowo ciepła herbata i jedzenie pomagają się rozgrzać po niespodziewanej kąpieli. Nie polecam alkoholu, ponieważ odczucie ciepła po nim jest złudne i krótkotrwałe, dodatkowo zaburza on ogólną percepcję i koordynację ciała i umysłu, szczególnie ważną na naturalnym lodzie.

Drobne akcesoria, takie jak latarka czołówka, scyzoryk, zestaw do rozpalania ognia, taśma naprawcza (srebrna), odpowiedni kluczyk do regulacji/dokręcenia wiązań, mogą się przydać na każdej wycieczce.

DO GÓRY